Momenten vol ontzag. Vervuld zijn van iets groter dan jezelf. Het “Aaah! Oooh! Wauw! Echt? (zucht)…” bij dit plaatje van het Noorderlicht. Het is een gevoel dat je in vervoering brengt én volgens recent onderzoek ook in verbinding met anderen. Leer hoe verwondering stress vermindert.

De wetenschap over ontzag: een boost voor je immuunsysteem
Adembenemende natuur, betoverende kunst en architectuur, een muziekstuk dat je raakt, geven gegarandeerd kippenvel én een boost aan je immuunsysteem. 
Dit wordt aangetoond door Dacher Keltner, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Berkeley, Californië en oprichter van het Greater Good Science Center, een onderzoeksinstituut waar geluk, compassie, verbondenheid en altruïstisch gedrag worden bestudeerd. 
Onderzoek naar de invloed van positieve emoties op gezondheid laat zien dat vooral bij experimenten waar ontzag en verwondering hoog scoren, de laagste concentraties van de onstekingsmarker IL-6 cytokine in het speeksel aanwezig zijn. Zelfs het 30% minder voorkomen van posttraumatische stress symptomen bij veteranen is gemeten. Verwondering blijkt dus een positieve invloed te hebben bij stress.  

Correlatie tussen ontzag, sociaal gedrag en openmindedness
Maar dat is niet het enige effect. Ontzag ontstaat wanneer je zó onder de indruk bent van iets dat het je klein of stil maakt. Je ontstijgt als het ware jezelf. Dit hoeft niet persé door iets groots te zijn zoals hierboven omschreven. Ook wanneer het gewone, het vanzelfsprekende doorbroken wordt zoals bijvoorbeeld onverwachte hulp, verrassende leiderschapskwaliteiten, … kan het je de adem benemen en ervoor zorgen dat de aandacht voor jezelf minder wordt.
Deze lage zelf-focus maakt de weg vrij voor minder egocentrisme waardoor juist een gevoel van eenheid en verbinding met de ander en de wereld om je heen ontstaat. Het blijkt pro-sociaal gedrag zoals meer bescheidenheid, behulpzaamheid en vrijgevigheid te bevorderen. Bovendien heeft het ook een positieve invloed op samenwerken.
Deze afstand tot jezelf zorgt er ook voor dat de negatieve of positieve bril die doorgaans je waarneming kleurt, minder invloed heeft. Hierdoor kun je met een nieuwe, kritische blik kijken naar uitdagingen die zich voordoen. Er is een correlatie tussen ontzag en openmindedness. Je staat meer open voor nieuwe ervaringen, een nieuwe werkelijkheid. Daarom helpt dit ook bij het out-of-the-box denken tijdens innovatie- en brainstormsessies.

Ontzag beïnvloedt je hartritme
Het autonome zenuwstelsel speelt hierbij een regulerende rol. Meer boven jezelf uitstijgen door ervaringen van ontzag, verhoogt de vagale tonus, bij onderzoek meetbaar door een verbeterde variabiliteit in hartritme.
Ook blijkt dat bij ontzag en verwondering de invloed van het sympathische deel van het zenuwstelsel op het hart minder wordt. Dat is anders bij positieve emoties zoals geluk, dankbaarheid, vreugde en trots waarbij juist het sympathische zenuwstelsel wordt ‘gemobiliseerd’ om doelen te behalen.
Voor een korte introductie in het engels over 'awe', zie dit Youtube filmpje:
The biological effects of sympathy, gratitude and awe | Dacher Keltner

Ik hoop dat dit blogartikel jou heeft verrast en jou aanzet om tijd te creëren en je open te stellen voor momenten van ontzag. Je te laten inspireren door de natuur, kunst, muziek, de schoonheid ervan.
Deze momenten van ontzag kunnen een langdurig effect hebben. Je kunt ze ook weer oproepen door er over te schrijven, er naar te luisteren, het middels een foto blijvend vast te leggen. ​

Het congres werd georganiseerd door drs. Kees Blase, medisch fysicus en neuropsycholoog van innovatie-en opleidingscentrum HartFocus en Heleen Grooten, stem-, adem- en traumatherapeute.
Na lezingen over Polyvagaal Theorie en Polyvagaal Therapie werd er dieper ingegaan op o.a. onderwerpen zoals HartRitme biofeedback, het Safe and Sound Protocol, stemgebruik regulatie en het meten van emotie processen.
Zelf mocht ik hier de eer hebben om het Polyvagaal Platform te introduceren, een online trefpunt voor zowel particulieren als professionals. Doel van dit platform is om een bredere bekendheid te geven aan deze theorie en om samen kennis en initiatieven te delen vanuit verschillende vakgebieden. Neem een kijkje op www.polyvagaalplatform.nl voor meer details!
Ben je zelf ook bezig met het opzetten van een website of community, of wil je reclame materialen laten vormgeven, dan kan CO!effect daarin ondersteunen, klik hier